Przegląd nowości

Moniuszkowska „Halka” – wymiar lokalny czy uniwersalny? (3)

Szczegóły

Opublikowano: czwartek, 26, wrzesień 2019 09:39

Międzynarodowa recepcja

Wspomniane dialogi opracował Jarosław Iwaszkiewicz, autor libretta do Króla Rogera Karola Szymanowskiego, które to dzieło zrobiło w latach dziewięćdziesiątych znaczną karierę, głównie na scenach amerykańskich, jako utwór wyrażające emancypacyjne aspiracje mniejszości seksualnych, do których należał kompozytor.

Dziwne, że wcześniej podobny los nie przypadł Halce na fali lewicowej orientacji w sztuce światowej drugiej połowy ubiegłego wieku, skoro tak wyraźne są w niej akcenty społecznej krytyki, a obecnie feminizmu, skoro bohaterka odważnie dochodzi swych praw (co tylko częściowo złagodzone zostało faktem jej obłąkania), podczas gdy Jontek, wbrew góralskiemu patriarchalizmowi, reprezentuje typ nowoczesnej męskości współ(od)czuwającej, przejmującej dotychczasową kobiecą rolę miłości ofiarnej. 

Na czeskie sceny wprowadził operę Moniuszki sam Bedřich Smetana w dziesięć lat po warszawskiej premierze. Cieszyła się też popularnością w Rosji. Partię Jontka na scenie moskiewskiego Teatru Bolszoj kreował na przełomie wieków XIX i XX słynny Leonid Sobinow (zachowało się jego nagranie dumki Szumią jodły), a Fiodor Szalapin zadebiutował partią Stolnika w baszkirskiej Ufie w 1890 roku, podejmując się nagłego zastępstwa.

• « poprz.
• nast. »